Cà phê Espresso không chỉ là một thức uống quen thuộc với hương vị đậm đà, lớp crema quyến rũ, mà còn là biểu tượng văn hóa gắn liền với nhịp sống hiện đại. Từ những quán cà phê nhỏ ven đường cho đến các coffee bar sang trọng, espresso đã trở thành nền tảng của hàng loạt thức uống nổi tiếng trên toàn thế giới. Vậy cà phê Espresso có nguồn gốc từ nước nào và đã trải qua quá trình hình thành, phát triển ra sao để đạt đến vị thế như ngày nay? Hãy cùng tìm hiểu hành trình lịch sử đầy thú vị của espresso bắt đầu từ Ý – cái nôi của nghệ thuật pha chế cà phê hiện đại.
Cà phê Espresso có nguồn gốc từ nước nào? Lịch sử phát triển
Mục Lục
1. Cà phê espresso có nguồn gốc từ nước nào?
Cà phê espresso có nguồn gốc từ Ý (Italy) – quốc gia được xem là cái nôi của văn hóa espresso và cũng là nơi đặt nền móng cho chuẩn mực pha chế espresso hiện đại đang được áp dụng trên toàn thế giới. Dù không phải là quốc gia trồng cà phê, nhưng Ý lại đóng vai trò quyết định trong việc sáng tạo phương pháp chiết xuất cà phê bằng áp suất cao, tạo nên ly espresso nhỏ gọn, đậm đặc và giàu hương vị.
Espresso ra đời tại Ý vào cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX, trong bối cảnh xã hội công nghiệp phát triển mạnh. Khi nhịp sống ngày càng nhanh, người Ý cần một loại cà phê pha chế nhanh, uống ngay nhưng vẫn giữ được độ đậm và tinh túy của hạt cà phê. Từ nhu cầu đó, espresso hình thành và nhanh chóng trở thành thức uống quen thuộc trong đời sống hằng ngày.
Không chỉ là một loại cà phê, espresso còn gắn chặt với lối sống và văn hóa ẩm thực Ý. Hình ảnh người Ý đứng uống espresso tại quầy bar, chỉ trong vài phút trước khi tiếp tục công việc, đã trở thành biểu tượng đặc trưng. Chính từ Ý, espresso được chuẩn hóa về áp suất, thời gian chiết xuất, dung tích và lớp crema, làm nền tảng cho hàng loạt thức uống cà phê nổi tiếng sau này như cappuccino, latte hay macchiato.
2. Lịch sử phát triển của cà phê Espresso
Lịch sử của cà phê espresso gắn liền với sự phát triển của văn hóa cà phê tại Ý, nơi con người luôn tìm cách rút ngắn thời gian pha chế nhưng vẫn giữ được hương vị đậm đà của cà phê. Cuối thế kỷ XIX, khi nhịp sống công nghiệp tại Ý ngày càng nhanh, nhu cầu thưởng thức cà phê “nhanh – gọn – mạnh” trở nên phổ biến. Các quán cà phê bắt đầu tìm kiếm phương pháp pha chế mới để phục vụ khách hàng trong thời gian ngắn hơn so với cà phê pha truyền thống.
Năm 1901, Luigi Bezzera – một kỹ sư người Ý – đã cải tiến máy pha cà phê sử dụng hơi nước và áp suất để chiết xuất cà phê nhanh chóng. Phát minh này được xem là tiền đề quan trọng của espresso hiện đại, giúp rút ngắn thời gian pha chỉ còn vài chục giây cho mỗi ly. Đến năm 1906, Desiderio Pavoni mua lại bản quyền phát minh của Bezzera và bắt đầu sản xuất máy pha espresso thương mại. Từ đây, thuật ngữ “espresso” (mang nghĩa “pha nhanh, pha riêng cho từng khách”) chính thức được phổ biến rộng rãi tại các quán cà phê ở Ý.
Sau Thế chiến thứ hai, máy pha espresso tiếp tục được cải tiến với việc sử dụng bơm áp suất cao thay cho hơi nước. Công nghệ này tạo ra áp suất ổn định khoảng 9 bar – tiêu chuẩn vẫn được dùng đến ngày nay – đồng thời hình thành lớp crema đặc trưng, nâng tầm chất lượng espresso cả về hương vị lẫn hình thức. Từ thập niên 1950 trở đi, espresso vượt ra khỏi biên giới nước Ý, lan rộng khắp châu Âu, Mỹ và sau đó là toàn cầu. Espresso không chỉ trở thành một loại cà phê, mà còn là nền tảng cho hàng loạt thức uống nổi tiếng như cappuccino, latte, macchiato… và là biểu tượng của văn hóa cà phê hiện đại.
3. Vậy cà phê Espresso là gì?
Espresso là một phương pháp pha cà phê sử dụng áp suất cao (khoảng 9 bar) để ép nước nóng đi nhanh qua lớp cà phê xay mịn trong thời gian ngắn, thường chỉ từ 25–30 giây. Kết quả thu được là một lượng cà phê nhỏ nhưng rất đậm đặc, có hương thơm mạnh và lớp crema màu nâu vàng đặc trưng trên bề mặt. Espresso không phải là một loại hạt cà phê riêng biệt, mà là cách pha chế giúp chiết xuất tối đa tinh chất từ hạt cà phê.
2.1 Shot Espresso là gì?
Shot espresso là đơn vị tiêu chuẩn khi phục vụ espresso. Một shot espresso thông thường có dung tích khoảng 25–30 ml, được pha từ 7–9 gram cà phê bột. Ngoài single shot, người dùng còn thường gặp double shot (double espresso) với lượng gấp đôi, khoảng 50–60 ml, vị đậm hơn và hàm lượng caffeine cao hơn. Hầu hết các đồ uống cà phê phổ biến như latte, cappuccino hay americano đều được pha chế từ một hoặc nhiều shot espresso.
2.2 Espresso có vị gì?
Espresso có hương vị đậm, mạnh và cô đặc, khác biệt rõ rệt so với cà phê pha phin hay cà phê lọc. Khi uống, bạn có thể cảm nhận rõ các tầng vị như đắng nhẹ, chua thanh, hậu ngọt, kèm theo hương thơm của hạt cà phê rang. Do được chiết xuất nhanh, espresso giữ lại nhiều tinh dầu cà phê, tạo cảm giác dày miệng (body) và lớp crema béo nhẹ phía trên.
2.3 Espresso khác gì với cà phê đen?
Khác biệt lớn nhất giữa espresso và cà phê đen nằm ở cách pha và mức độ chiết xuất. Cà phê đen (pha phin hoặc pha lọc) sử dụng trọng lực, thời gian chiết xuất dài, cho ra ly cà phê có dung tích lớn và vị nhẹ hơn. Trong khi đó, espresso dùng áp suất cao, thời gian ngắn, tạo ra ly cà phê nhỏ nhưng rất đậm. Ngoài ra, espresso thường là nền tảng cho nhiều loại đồ uống hiện đại, còn cà phê đen truyền thống phù hợp với thói quen thưởng thức chậm rãi, kéo dài.
4. Espresso hiện đại khác gì so với Espresso truyền thống
Sau hơn 130 năm hình thành và phát triển, cà phê espresso đã chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ về công nghệ pha chế. Espresso truyền thống chủ yếu được pha bằng các dòng máy cơ học (lever machine), sử dụng áp suất tạo ra từ tay người và hơi nước. Phương pháp này mang đậm tính thủ công, phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm barista, hương vị thường đậm, mạnh, đôi khi gắt và khó kiểm soát độ ổn định giữa các lần pha.
Trong khi đó, espresso hiện đại đã bước sang một “kỷ nguyên mới” nhờ sự phát triển của khoa học kỹ thuật. Các dòng máy cao cấp như Slayer Espresso Machine được tích hợp hệ thống nồi hơi hiện đại, vật liệu luyện kim tiên tiến, cùng công nghệ điều khiển kỹ thuật số và pressure profiling (kiểm soát áp suất theo từng giai đoạn). Nhờ vậy, barista có thể tối ưu toàn bộ quá trình chiết xuất, từ nhiệt độ nước, áp suất, thời gian cho đến hương vị cuối cùng trong tách cà phê.
Chính sự thay đổi này đã thúc đẩy sự ra đời của nhiều phong cách espresso mới, không còn bó hẹp trong một “shot espresso truyền thống” duy nhất. Espresso ngày nay được biến tấu đa dạng, chia thành nhiều loại đồ uống khác nhau, mỗi loại mang tên gọi và đặc trưng riêng:
-
Các món không sữa (Espresso base): Ristretto, Lungo, Doppio, Americano,…
-
Các món có sữa (Milk base): Latte, Cappuccino, Flat White, Macchiato,…
Sự phong phú này cho thấy espresso hiện đại không chỉ là một phương pháp pha cà phê, mà đã trở thành nền tảng cho cả một thế giới đồ uống cà phê đa dạng, phù hợp với nhiều gu thưởng thức khác nhau.
5. Các dụng cụ làm Espresso bạn cần có
Để pha espresso đúng chuẩn, bạn cần chuẩn bị những dụng cụ cơ bản sau:
- Máy pha espresso: Ưu tiên máy có áp suất ổn định (9 bar) và khả năng kiểm soát nhiệt độ tốt.
- Máy xay cà phê burr: Xay mịn, đồng đều để đảm bảo chiết xuất chuẩn.
- Cà phê hạt rang espresso: Rang vừa đến rang đậm, mới rang (fresh roast).
- Tay nén (tamper): Nén cà phê đều và phẳng trong portafilter.
- Cân điện tử & đồng hồ bấm giờ: Giúp kiểm soát tỉ lệ và thời gian chiết xuất chính xác.
- Ly espresso: Dung tích 60–90 ml để giữ nhiệt và hương tốt hơn.
6. Hướng dẫn cách pha Espresso đúng chuẩn chi tiết
Dựa trên các nguyên tắc pha chế espresso truyền thống của Ý, bạn hoàn toàn có thể tự tay tạo nên một shot espresso đậm đà, cân bằng nếu thực hiện đúng các bước dưới đây.
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu
Nguyên liệu cà phê quyết định trực tiếp đến hương vị của espresso. Bạn nên ưu tiên cà phê hạt rang mới, có thể lựa chọn Arabica để có vị chua thanh, hương thơm nhẹ hoặc phối trộn Arabica – Robusta nếu thích vị đậm, hậu vị mạnh và lớp crema dày hơn. Tránh dùng cà phê đã rang quá lâu vì sẽ làm shot espresso bị nhạt và thiếu hương.
Bước 2: Chuẩn bị thiết bị
Để pha espresso đúng chuẩn, bạn cần có máy pha espresso, máy xay cà phê (nếu chưa xay sẵn), tay cầm lọc (portafilter), tamper, ly tách espresso và khăn lau khô. Trước khi pha, hãy đảm bảo máy đã được làm nóng đầy đủ để nhiệt độ nước và bộ lọc ổn định.
Bước 3: Định lượng chuẩn
Việc định lượng chính xác giúp espresso đạt được hương vị cân bằng, không quá gắt cũng không quá nhạt. Bạn có thể tham khảo thông số tiêu chuẩn sau:
- Bột cà phê: khoảng 7g (có thể tăng tối đa 9–10g tùy gu)
- Nhiệt độ nước: 88 – 92°C
- Dung tích espresso thu được: khoảng 25 – 30ml
- Nhiệt độ cà phê trong tách: 64 – 70°C
- Hàm lượng caffeine trung bình: khoảng 40mg/tách
Bước 4: Tiến hành pha espresso
Trước tiên, làm sạch và lau khô portafilter, sau đó cho bột cà phê vào và dùng tamper nén với lực vừa phải để bề mặt cà phê phẳng và chặt. Tiếp theo, xả nước nóng ngắn để ổn định nhiệt độ máy rồi gắn portafilter vào đầu pha.
Đặt tách bên dưới, nhấn nút chiết xuất. Nước nóng dưới áp suất cao sẽ đi qua lớp bột cà phê, espresso bắt đầu chảy ra. Ban đầu dòng cà phê có màu đen đậm, sau đó chuyển dần sang nâu vàng óng ánh với lớp crema mịn – dấu hiệu cho thấy bạn đã chiết xuất thành công một shot espresso chuẩn.
Lưu ý quan trọng khi pha espresso
- Độ mịn của bột cà phê rất quan trọng: quá mịn sẽ khiến cà phê bị đắng gắt, quá thô sẽ làm shot nhạt và thiếu crema.
- Áp suất nước lý tưởng là khoảng 9 bar.
- Lực nén tamper nên duy trì ở mức 15 – 20kg để nước thẩm thấu đều.
- Thời gian chiết xuất tiêu chuẩn từ 25 – 30 giây cho một shot espresso cân bằng.
Thực hiện đúng các bước và lưu ý trên, bạn sẽ dễ dàng pha được cà phê espresso chuẩn vị Ý, đậm đà, thơm nồng và có lớp crema đẹp mắt ngay tại nhà.
Tham khảo thêm:
- Phạt nguội bao lâu thì lên hệ thống? Hướng dẫn cách check
- Big 4 ngân hàng nhà nước lớn nhất Việt Nam | Quy mô & Lãi suất
Kết bài
Từ một nhu cầu pha cà phê nhanh gọn của người dân Ý, Espresso đã dần vượt ra khỏi biên giới quốc gia để trở thành chuẩn mực toàn cầu trong thế giới cà phê. Trải qua hơn một thế kỷ phát triển, từ những chiếc máy thủ công đầu tiên đến công nghệ chiết xuất hiện đại, espresso không chỉ giữ được tinh thần nguyên bản mà còn không ngừng đổi mới để phù hợp với khẩu vị và lối sống đương đại. Hiểu được Cà phê Espresso có nguồn gốc từ nước nào? không chỉ giúp bạn thưởng thức trọn vẹn hơn từng tách cà phê, mà còn cảm nhận sâu sắc giá trị văn hóa và tinh hoa pha chế ẩn chứa trong mỗi giọt cà phê đậm đà.
Hoàng Minh JSC là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực tích hợp hệ thống nghe nhìn (AV) tại Việt Nam. Với hơn 10 năm kinh nghiệm, chúng tôi cung cấp các giải pháp công nghệ tiên tiến cho doanh nghiệp, giáo dục và hội nghị, đảm bảo chất lượng cao, tiến độ nhanh và chi phí tối ưu.
Latest posts by Hoàng Minh JSC (see all)
SỰ KIỆN
